32 | NICK EN ROXANE

Op de ziel van Jos zitten meerdere krassen. De buitengewoon getalenteerde wielrenner van weleer heeft veel meegemaakt in zijn thans 65-jarige leven. We hebben in deze serie al paar van die littekens beschreven zoals zijn huidige situatie waarbij een ernstige spierziekte de meeste van zijn ledematen lam heeft gelegd. Daardoor kan hij zijn gehandicapte dochter Roxane (34) maar sporadisch zien. En dat is eveneens een hard gelag voor de oud-coureur. Dit hoofdstuk van Jos’ (wieler)leven gaat over zijn kinderen Nick en Roxane.

Vader Jos en dochter Roxane zijn zwaar gehandicapt. Dat maakt hun leven, maar ook dat van echtgenote Annette en zoon Nick er niet gemakkelijker op. Onderzoek heeft uitgewezen dat Roxane de cognitieve vermogens heeft van een kind van anderhalf jaar. Ze woont alweer 24 jaar in een huis waarin groepsgewijs dag- en nachtzorg is waarvan de laatste 18 jaar De Baalderborg in Hardenberg, daarvoor in huizen in Enschede, Hulsen en Ommen. De bewoners van De Baalderborg hebben een verstandelijke beperking. Het zijn kinderen met ontwikkelingsproblemen en ouderen met een intensieve ondersteuningsvraag.

Roxane was met Vaderdag een paar uurtjes bij Jos en Annette in Wierden, mede dankzij een aantal fijne begeleiders die daar hun vrije tijd voor hadden opgeofferd. Jos had haar al ruim twee jaar niet meer gezien. Omdat hij er niet meer heen kan. Hij pinkt een traan weg. Het kost hem moeite om erover te praten en valt even stil. “Een van de laatste keren dat ik bij haar was op De Baalderborg, ben ik ongelukkig gevallen en brak daarbij een paar ribben. Ik kon toen al niet meer zelfstandig opstaan en Roxane kwam maar spontaan bij me op de grond liggen. Zo van ‘goh dat is leuk, dat doet papa anders nooit’. Helemaal niet beseffend dat ik viel toen ik de rollator die ze heel hard in mijn richting had gerold, wilde tegenhouden. Ik werd uiteindelijk via een tillift aan het plafond weer in mijn rolstoel gezet.”

Hun dochter is altijd vrolijk, ze is goed op haar plek in Hardenberg, maar naast het voorzichtig brabbelen van de woordjes papa en mama kan ze nog steeds niet praten. Sinds ze een jaar of zeven was, kan ze wel lopen. Ze kreeg echter knieproblemen, is nog geopereerd met alle moeilijkheden van dien qua revalidatie en heeft sindsdien een rollator of andere hulpmiddelen nodig om zich voort te bewegen.

Hij en Annette laten een minialbum zien met foto’s van haar laatste bezoek op 16 juni. “Het was een mooie dag”, zegt Jos. “Roxane was blij en wij hebben samen enorm genoten van haar bezoek.”

Hij vertelt over de geboortes van zijn zoon Nick (in 1984) en Roxane (in 1989). Beiden kwamen ze met de keizersnee ter wereld. “We vernoemden Roxane naar een nummer van the Police, dat we allebei mooi vonden. Vele jaren later drong de tekst van dat liedje pas tot ons door. Het gaat over een prostituee. Toen zagen we ook op de CD dat de naam Roxanne eigenlijk met 2 n’s had gemoeten. Maar een kniesoor die daar op let, het is een mooie naam.”

Een paar dagen na de geboorte – in de beginuren van een semiklassieker – feliciteerde collega-renner Gerrie Knetemann Jos met de geboorte en hij vroeg naar de naam. ‘Roxane’, zei Jos.

‘Oh, wat origineel’, zei de glimlachende Kneet. Hij had een paar jaar eerder een dochter gekregen die ook die naam gekregen had. “Dat is de oud-wielrenster die tegenwoordig commentator bij de NOS is bij wielerwedstrijden”, aldus Jos.

Roxane Lammertink werd op Goede Vrijdag in het voorjaar gehaald. “Dat kwam beter uit. Anders zou ze misschien in het weekend zijn geboren, wanneer ik ook zomaar plots verplicht opgesteld op zou kunnen worden voor een koers. Nu kon ik er tenminste bij zijn.”

De kleine meid groeide goed en voorspoedig. “Er was verder weinig aan de hand”, zegt Jos, “maar na een jaar kregen we in de gaten dat ze niet al te snel was in haar reacties en ze was een beetje afwezig. Op het consultatiebureau gaf Annette aan dat Roxane wat achterliep bij leeftijdsgenoten. Met de opmerking ‘daar heb je weer zo’n ongerust moedertje, dat komt allemaal vanzelf wel, het is gewoon een laatbloeier’, kon ze weer naar huis. Op een gegeven moment begon ze ’s avonds over te geven, telkens als ze net in bed lag. De frequentie nam toe, de huilbuien ook en op het laatst gebeurde dat elke dag. Het was niet te stoppen.”

Dus togen Jos en Annette met hun dochtertje naar het ziekenhuis waar een kinderarts opmerkte dat hij wel iets dacht te zien aan Roxane, maar dat hij kon niet precies kon aangeven wat.

Jos: “Allerlei onderzoeken volgden, ook chromosomen-testen bij ons zelf. Het kan zo zijn dat bepaalde XY-combinaties gevolgen hebben voor het kind. Maar dat werd uitgesloten. Daarna werden we doorgestuurd. Onderzoek in het Universitair Medisch Centrum Utrecht wees uit dat er ruimte zat tussen de hersenen en het schedeldak, een andere manier om te zeggen dat de hersenen niet volgroeid zijn. We kregen te horen dat ze niet konden voorspellen hoe Roxane zich zou ontwikkelen, maar wel dat het een zorgenkind zou kunnen gaan worden.”

Roxane groeide op en bleek een enorm aanhankelijk kind te zijn, zo vertelt Jos. “Als Annette naar de keuken liep, begon ze te huilen. Alsof ze voor lange tijd afscheid moest nemen, terwijl ze haar gewoon kon zien staan. Het werd een enorme handenbinder. We waren er dag en nacht druk mee en gingen er soms bijna aan onderdoor. Je wilt voor je kind zorgen en haar bij je thuis houden, maar het besef dat dit onhoudbaar ging worden, werd steeds groter.”

Op achtjarige leeftijd verhuisde Roxane naar Het Bouwhuis in Enschede. Jos: “Dat was eerst een proefplaatsing. Ze kon nog steeds niet lopen en verplaatste zich zittend. Ze was een fan van schommelen, zowel binnenshuis als buiten. Maar dat deed ze zo hard en schaterlachend zonder zich vast te houden, dat we soms ons hart vasthielden.”

Orthopeden en andere onderzoekers bogen zich over het kind en kwamen tot de conclusie dat een definitieve opname in Het Bouwhuis noodzakelijk was. Uiteraard kreeg ze vaak bezoek van haar ouders en broer. Later werd ze overgeplaatst naar een huis in Hulsen. “Het was fijn dat ze daarvoor in aanmerking kwam. Het was nieuwbouw en de groep waarin ze kwam, was jong en dynamisch. Daar gingen we ook vaak naartoe. We fietsten dan met haar en deden er spelletjes. Sinds een jaar of tien zit ze in Hardenberg”, aldus Jos.

Gelukkig voor Jos en Annette beleven ze veel plezier aan hun zoon Nick (39) die ook in Wierden, niet ver bij hen vandaan woont. Hij is supervisor bij Bleckmann Fashion & Lifestyle Logistics in Almelo. Hij komt bijna elke dag wel even langs. Ooit deed Nick een poging om ook wielrenner te worden net als zijn vader, maar dat werd geen succes. Hij heeft gevoetbald bij Omhoog en was een begaafd badmintonspeler. “Hij heeft heel wat bekers en ereprijzen gewonnen”, zegt Jos, “maar moest stoppen wegens problemen met een van zijn schouders. Daarnaast is hij een liefhebber van motorsport en de Formule 1. En niet te vergeten, hij bezoekt regelmatig een festival met hardcore muziek. Maar dat laatste heeft hij niet van ons.”

Dat was het verhaal van de kinderen van Jos en Annette. Het zijn er twee. “Meer soorten waren er niet”, lacht Jos minzaam, “en daarom heb ik er toentertijd een knoop in laten leggen. Ik ging alleen op de motor naar het ziekenhuis, onderging de operatie en wilde op de motor terug. Ik herinner me nog dat de verpleegkundigen dat geen goed idee vonden. ”

Of hij zich daaraan gehouden heeft? Jos’ glimlach zegt genoeg.

Nick en Annette tijdens hun laatste vakantie in 2018

Nick en Roxane, de beide kinderen van Jos en Annette